ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈျဖစ္ေပၚေစသည့္ အေျခအေနမ်ား – ေမာင္ျမား

ဖံြ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား ဒီမုိကေရစီစနစ္သို႔ ကူးေျပာင္းစႏိုင္ငံမ်ား စနစ္တစ္ခုမွ တုိးတက္ပိုမုိပြင့္လင္းျမင္လာေသာ အျခား စနစ္တစ္ခုသို႔ ကူးေျပာင္းေနသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေရတုိေရရွည္စီးပြားေရး စီမံကိန္းအမ်ားအျပား ရွိၾကသည္ … ယင္းစီမံကိန္း သည္ အမွန္တကယ္လုိအပ္သည္ထက္ အဆမတန္ မ်ားျပားလ်က္ရွိရာ ယင္းစီမံကိန္းမ်ားတြင္ အဂတိလိုက္ စားမႈမ်ားကို သက္ဆုိင္ရာတာ၀န္ရွိပုဂ္ၢိဳလ္မ်ား သေဘာရွိလုပ္ဖုိ႔ လည္စင္း ခံေနသည့္ စီမံကိန္းမ်ဳိးျဖစ္ေနေတာ့သည္ …

ျမန္မာႏိုင္ငံထဲသို႔ အဂတိလိုက္စားမႈ မ်ားျပားၿပီး ထုထည္ႀကီးမားသည့္ ႏိုင္ငံတြင္ သာမန္ျပည္သူေတြ ဆင္းရဲ မဲြေတမႈ ပမာဏ၊ ထုထည္အေရအတြက္ စသည္တုိ႔ သည္ မတန္တဆႀကီးမားသည္ဟု ခန္႔မွန္း သံုးသပ္ၾက သည္။ အဂတိလိုက္စားမႈသည္ စဥ္ဆက္ မျပတ္ အထူးၾကပ္မတ္ကုသရမည့္ နာတာ ရွည္ကူးစက္ ေရာဂါတစ္မ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ယင္းအက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ လူတန္းေစ့ေနႏုိင္ ဖုိ႔မေသခ်ာ၊ယင္းကူးစက္ေရာဂါ ေပ်ာက္ ကင္းဖုိ႔ ဆုိသည္ကာ ေလာလာဆယ္အေျခ အေနတြင္ ေ၀းေသာအေၾကာင္းျဖစ္ေနဆဲ အေျခအေနတြင္ရွိသည္။ ေဒသႀကီးတစ္ခု (သို႔) တစ္တုိင္းျပည္လံုး၏ ဖံြ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈသည္ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းျပည္၏ သယံ ဇာတ ပစၥည္းမ်ား အဂတိလိုက္စားမႈေၾကာင့္ မည္၍မည္မွ် ဆံုး႐ံႈးသြားသည့္ ပမာဏေပၚ တြင္ မူတည္ေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ားက ေကာက္ခ်က္ခ်ၾကသည္။

အဂတိလိုက္စားမႈေၾကာင့္ တုိင္းျပည္တြင္ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးသြားရသည့္ သာဓက အခ်ဳိ႕

Corruption ruins the Countries Image Defective or dangerous infrastructures

အေျခခံလုိအပ္ခ်က္ႏွင့္ မျပည့္စံုေသာ လမ္းမ်ား (Poor Roads) ၊ တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္၊ ေဆး႐ံု အစရွိသည့္ အေဆာက္ အအံုမ်ား၊ မလုံေလာက္ေသာ ပံ့ပိုးမႈမ်ား၊ သာဓကအားျဖင့္ ေဆး႐ံု၊ တက္ၠသိုလ္၊ ေက်ာင္း စသည့္ အေဆာက္အံုမ်ား ေခတ္မီသည္ ဆုိထားဦး ေဆး႐ံုတြင္ ဆရာ၀န္ႏွင့္ ေဆးမလုံေလာက္၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား တြင္ ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းပရိေဘာဂ မ်ား မလုံေလာက္မႈ စသည့္ စသည္ …

၂။ မလုံေလာက္ေသာ အေျခခံ အေဆာက္အအံုမ်ား

Imagdequate Infrastructure

- မျပည့္စံုေသာ လမ္းမ်ား (Incomplate Roads) မျပည့္စံုမလံုေလာက္ေသာ ပရိေဘာဂမ်ားႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္း မ်ား၊ စာသင္ခန္း အနည္းငယ္သာရွိေသာ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား (School building without facility) ေရႀကီးေရ လႊမ္းမႈမ်ားကို မဟန္႔တား ႏိုင္သည့္ ေရကာတာမ်ား

(Dams that cannot stop float)

(သို႔မဟုတ္)

မူလအေျခခံလိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ျခင္းမရွိေသာ အေျခခံ အေဆာက္အအံုမ်ား ျဖစ္ၾကသည္ (Infrastructures, lack of fulfilling basic requirements)

၃။ အဂတိလိုက္စားမႈေၾကာင့္ လူမႈေရး စီးပြားေရး က်န္းမာေရး ပညာေရး အစရွိသည္မ်ား ခၽြတ္ၿခံဳက်သြားသည္၊ ႏိုင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာတြင္ ျမန္မာျပည္ပံုရိပ္ စုတ္ျပတ္သြားသည့္ ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ား ၏ ပံုရိပ္ေျမာင္းထဲ ေရာက္ သြားသည္။

(Images of country and people lost in corruption)

၄။ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သတင္းမီဒီယာမ်ားအေနျဖင့္ ျပည္သူလူထုအက်ဳိးအတြက္ ဖံုးကြယ္၊ လွ်ဳိ႕၀ွက္၊ အေမွာင္ခ်ထားသည့္ အေရး ႀကီးသတင္းမ်ားအား ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ေရး သားတင္ျပ မည့္ (investigative formalism) အေၾကာင္းအရာ ကိစၥရပ္မ်ား အဂတိလိုက္ စားမႈစြပ္စဲြေျပာဆိုခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သက္ေသထူေထာက္ခံ ေရးသားေျပာဆုိ ေပးရမည့္ ကိစၥရပ္မ်ားအတြက္ ၀င္ေရာက္ ကူညီ ေဆာင္ရြက္ ေပးရန္ ဟန္႔တားမႈမ်ား ရွိေနသည္။

(Investigative formalism in which formalists effort to discover in porlant facts of public interests and prevatence of corruption in the country have lost in corruption)

၅။ ႏိုင္ငံတကာအလယ္တြင္ သတင္းဆုိးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားေနသည့္ အစိုးရ တာ၀န္ရွိပုဂိ္ၢဳလ္မ်ားႏွင့္ အစိုးရ ၀န္ထမ္းမ်ား အၾကား ပူးေပါင္းလိမ္လည္႐ိုက္စားေန သည္ဆုိသည့္ ေျပးေနေသာသတင္း (news of collusion) မ်ားေၾကာင့္ အႀကီးအက်ယ္ နာမည္ပ်က္လ်က္ရွိသည္။

အဂတိလိုက္စားမႈဟန္႔တားႏိုင္ေရး ေဆာင္ရြက္ရန္အခ်ဳိ႕

Some slpes to curb corruption

၁။ အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ားအား လစာ တုိးေပးရန္ (လစာတုိးသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္ နက္ အေထြေထြေသာ ကုန္ေစ်းႏႈန္းမ်ား တက္လာေသာ ကုန္ေစ်းႏႈန္းႏွင့္အတူ ေငြေၾကးေဖာင္းပြ၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြသည့္ အတြက္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းတက္လာျပန္ရာ အေထြေထြရွားပါးမႈ သံသရာစေခ်ေတာ့သည္)

(cricle of inflation via price rocketing due to increase salary)

၂။ ““တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး”” ခ်က္ခ်င္း ခိုင္ၿမဲေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမည္

(Immediate institution of the rule of law)

၃။ တရားစီရင္မႈေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာ မႈ မရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမည္ (Speedy Judicial Process)

၄။ တစ္စံုတစ္ေယာက္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အဂတိလိုက္စားမႈေၾကာင့္ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈမ်ားကို သိလွ်င္ ျမင္လွ်င္ အမွန္ဘက္က ရပ္တည္ေျပာဆုိႏိုင္ရမည္။

(Open arms to open unformants)

၅။ အဂတိလိုက္စားမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အျဖစ္အမွန္ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္သတင္း ေပး ေရးသားသူမ်ားကုိ အားေပးကူညီရ မည္၊ ခ်ီးေျမႇာက္ရမည္ (Welcoming hand assist the whistleblower)

၆။ အဂတိလိုက္စားမႈ အေၾကာင္းမ်ား ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးရမည္ အေခ်အတင္ ေျပာဆုိရမည္၊ မိသားစု မိတ္ေဆြမ်ား ႏွင့္အတူ ယင္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ စိုးရိမ္ မကင္းျဖစ္မႈ သေဘာထား၊ သေဘာသြား မ်ားကို ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္းလံႈ႕ေဆာ္ရမည္။

(Counselling, debating, discussing in the community must unavoidable)

၇။ မီဒီယာအသီးသီးသည္ အဂတိ လုိက္စားမႈ ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ေရး စည္း ႐ံုးလႈံ႔ေဆာ္ပဲြမ်ားတြင္ ေရွ႕တန္းမွ ဦးေဆာင္ ပါ၀င္ရမည္။

(Media take a load in launching anti-corruption campaigns)

မီဒီယာမ်ားအေနျဖင့္ investigative journalism ၏ အဂၤါရပ္ႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ၿပီး အဂတိလိုက္စားမႈေၾကာင့္ ဆံုး႐ံႈး မႈမ်ားတြင္ မည္သူေတြ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသည္ စသည္မ်ားကို အျဖစ္မွန္အတိုင္း ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ေဖာ္ျပႏိုင္ရမည္။

၈။ နာမည္ပ်က္စာရင္း၀င္သည့္ အစိုးရတာ၀န္ရွိ ပုဂိ္ၢဳလ္မ်ားႏွင့္ အဖဲြ႕ အစည္းမ်ားကို မွတ္တမ္းျပဳစုထားၿပီး စီမံ ကိန္း လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ အေရးႀကီးလုပ္ငန္း မ်ားကို တာ၀န္ေပးလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္။

(record the black listed corrupt officials and suspended them assigning sunilar unportant project)

၉။ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားတြင္ ကိုယ္ တုိင္ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသည့္ မည္သူ႕ကို မဆုိ (ႏိုင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္၊ စစ္ဘက္အရာ အရာရွိထင္ရွားသည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္) စံနမူနာအေနျဖင့္ တရား စဲြဆုိျခင္းမ်ားကို တာ၀န္ရွိ သူမ်ားအေနျဖင့္ မေရွာင္ရွားသင့္

no “corrupt” body is above the law and no dutifil body is under the law Bribery လာဘ္ေပး လာဘ္ ယူျခင္း Extortion ေငြညႇစ္ျခင္းႏွင့္ Embezzlement အလဲြသံုးစားလုပ္မႈမ်ားသည္ ေတြ႕ရေလ့ရွိ သည့္ အက်င့္ ပ်က္ျခစားမႈ (Systemic corruption) ျဖစ္သည့္ Systemic corruption ျဖစ္ေပၚရန္ တြန္းအားေပးသည့္ အခ်က္မ်ား တြင္ ၁။ မက္လံုးေပးေသာ ဆဲြေဆာင္မႈ ကဲြလဲြျခင္း (Conflicting incentives) ၂။ လိုအပ္လွ်င္ လုိအပ္သလို အသံုးခ်ေသာ အာဏာမ်ား (discretionary Powers) ၃။ တစ္ဦးတည္း ခ်ဳပ္ကိုင္ထားေသာ အာဏာမ်ား (monopolistic Power) ၄။ ပြင့္လင္းမႈအားနည္းျခင္း (Lack of Transparency) ၅။ လစာနည္း ျခင္း (Low Pay) ႏွင့္ ၆။ အျပစ္မွ ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးသည့္ အေလ့အထ (Culture of Impunity)

၁၀။ ႏိုင္ငံေရးပါတီအသီးသီးႏွင့္ လူမႈအဖဲြ႕အစည္းအသီးသီးက အဂတိလိုက္ စားက်ဴးလြန္သူမ်ား ပါ၀င္ပတ္သက္ေန သည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ၀န္ထမ္းမ်ားကို “ၾကဥ္” (Shun) သည့္ ဥပေဒမ်ား မူ၀ါဒ ေပၚလစီမ်ားထားရမည္။

၁၁။ အဂတိလုိက္စားမႈ ဆန္႔က်င္ တုိက္ဖ်က္ေရး ပူးေပါင္းအဖဲြ႕အစည္းမ်ား အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ အဖဲြ႕အစည္းမ်ား ေစတနာ့၀န္ထမ္း အဖဲြ႕အစည္းမ်ား ဖဲြ႕စည္းတည္ေထာင္ေရး အားေပးရမည္။ (Volunteers, whistleblowers and NGOs are unavoidably needed)

၁၂။ အဂတိလိုက္စားမႈ စြပ္စဲြခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သက္ဆုိင္ရာတရား ႐ံုးတြင္ ယင္းစြပ္စဲြခ်က္သည္ မွားယြင္းေၾကာင္း သက္ေသအေထာက္အထားမ်ား တင္ျပလာသည့္တုိင္ေအာင္ အဂတိလိုက္ စားမႈ က်ဴးလြန္ သည့္ အစိုးရတာ၀န္ရွိ ပုဂ္ၢိဳလ္မ်ားအား တာ၀န္မွ ယာယီရပ္စဲထား ႏိုင္ေအာင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အပါအ၀င္ သက္ဆိုင္ရာအဖဲြ႕အစည္းအသီးသီးမွ တြန္းအားေပးရမည္။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ ေငြေၾကးပမာဏသည္ ႏွစ္စဥ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ တစ္ထရီလီယံေက်ာ္ရွိသည္ Corruption က်ဴးလြန္သည့္ ႏိုင္ငံ ၁၈၀ ေက်ာ္၏ Level အတက္အက်ရွိေသာ္ျငားလည္း က်ဴးလြန္ သည့္ ေငြေၾကးပမာဏကား ေလ်ာ့က် မသြားေခ်။

ႏိုင္ငံေရးအုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ျဖစ္တည္စ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားအေပၚ ႐ိုက္ခတ္မႈ

Impacts on Politics Administration and nascent institutions

- Corruption ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကဲ့ သို႔ ဖံြ႕ၿဖိဳးဆဲ၊ ဒီမုိကေရစီစနစ္သို႔ အသြင္ ကူးေျပာင္းဆဲႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံအဖုိ႔ ဖံြ႕ၿဖိဳး တုိးတက္မႈအေပၚ အလြန္အမင္း စိုးရိမ္ဖြယ္ အေျခအေနျဖစ္ေပၚေစသည္မွာ ျငင္းခ်က္ ထုတ္စရာမလုိေပ၊ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ႀကီး အတြင္း ရွင္သန္ရန္႐ုန္းထေနသည့္ ဒီမုိ ကေရစီ႐ုပ္လံုးတစ္ခုလံုး ေအာက္ေျခမွ ၿပိဳ က်ပ်က္စီးေနသည့္အသြင္ျဖစ္ေတာ့သည္။

- Corruption သည္ ေအာက္ေျခ တြင္ လိႈက္စားေနသည့္ ဥပေဒျပဳအဖဲြ႕ အစည္းမ်ား (Legislative body) ႏွင့္ ေရြး ေကာက္ပဲြတြင္ အက်င့္ပ်က္ျခစားျခင္းသည္ မူ၀ါဒမ်ား ေရးဆဲြတည္ေဆာက္ရာတြင္ တာ၀န္ခံမႈ တာ၀န္ယူ မႈမ်ားကို ေလ်ာ့ပါး ေစသည္ (reduces accountability)

- တရားေရးက႑တြင္ အက်င့္ပ်က္ ျခစားျခင္းသည္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး (rule of law) ႏွင့္ အေပးအယူ လုပ္ရာက် သည္။

- ျပည္သူ႕ေရးရာ စီမံခန္႔ခဲြမႈက႑ (Public Administalion) တြင္ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈသည္ စီမံခန္႔ခဲြေရး ဆိုင္ရာ အရည္အေသြးမ်ား ေလ်ာ့က်ေစသည္။ ႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ ေကာင္းက်ဳိးျဖစ္ ထြန္းမႈကို အဓိကဦးစားေပးသည့္ ဒီမုိကေရစီ ႏိုင္ငံအျဖစ္ လုိလားမႈ၏ အေျခခံမူ မ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္ရာက်သည္။

- အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈသည္ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းမ်ား ဥေပက္ၡာျပဳခံရ၍ေသာ္လည္း ေကာင္း အရင္းအျမစ္မ်ား သဲ့ယူခံရ၍ေသာ္ လည္းေကာင္း ျပည္သူ႕ေရးရာလုပ္ငန္းမ်ား အေရာင္းခံ အ၀ယ္ခံ၍ေသာ္လည္းေကာင္း စသည္ impract မ်ားေၾကာင့္ အစိုးရ၏ ျဖစ္တည္စ အင္စတီက်ဴးရွင္းစြမ္းအင္မ်ား နက္႐ိႈင္းစြာ တိုက္စားခံရသည္။ တစ္ခ်ိန္ တည္းမွာပဲ အစိုးရ၏ တရား၀င္ျဖစ္မႈမ်ား (Legitimacy) သည္ —-ရသကဲ့သို႔ ဆံုး႐ံႈးသြားသည္။ ဒီမုိကေရစီတန္ဖုိးမ်ား သည္ အေတာ္ႏွင့္ရင္းစားျပန္မရႏိုင္ေတာ့ ေခ်။

စီးပြားေရးသက္ေရာက္မႈ

Effects on Economy

ျပည္သူပိုင္ စီးပြားေရး က႑မ်ားတြင္ အက်င့္ပ်က္ျခစား သူေတြေၾကာင့္ ယင္းတုိ႔ အား တရားမ၀င္ေပး ရေသာ ေငြေၾကးႏွင့္ အတူ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းကုန္က်စရိတ္မ်ား ျမင့္တက္လာၿပီး ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ ျမင့္မားလာသည္။ သက္ဆုိင္ရာအစိုးရ တာ၀န္ရွိပုဂ္ၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ စီမံခန္႔ခဲြေရးဆုိင္ရာ အေပးအယူမ်ားတြင္လည္း ကုန္က်စရိတ္ ျမင့္တက္လာသည္။ လုပ္ငန္းဆုိင္ရာ ကတိက၀တ္မ်ားေဖာက္ဖ်က္ျခင္း (Breach of Agreement) (သို႔) ရွာေဖြေတြ႕ရွိေအာင္ စံုစမ္းရျခင္း (detection) အတြက္ စြန္႔စားမႈ မ်ား ေပၚေပါက္လာရသည္။

- အထူးသျဖင့္ ဖံြ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား ဒီမုိကေရစီစနစ္သို႔ ကူးေျပာင္းစႏိုင္ငံမ်ား စနစ္တစ္ခုမွ တုိးတက္ ပိုမုိပြင့္လင္း ျမင္လာေသာ အျခားစနစ္တစ္ခုသို႔ ကူးေျပာင္းေနသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေရတုိေရရွည္ စီးပြားေရး စီမံကိန္းအမ်ား အျပားရွိၾကသည္။ ယင္းစီမံကိန္းသည္ အမွန္တကယ္ လုိအပ္သည္ထက္ အဆမတန္မ်ားျပားလ်က္ရွိရာ ယင္းစီမံကိန္းမ်ားတြင္ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားကို သက္ဆုိင္ရာတာ၀န္ရွိပုဂ္ၢိဳလ္မ်ား သေဘာရွိလုပ္ဖုိ႔ လည္စင္း ခံေနသည့္ စီမံကိန္းမ်ဳိးျဖစ္ေနေတာ့သည္။ ေရတုိေရ ရွည္၊ ႏွစ္တုိႏွစ္ရွည္စီမံကိန္းမ်ားမ်ားတင္ ျပၿပီး ခြင့္ျပဳခ်က္ ရရွိေရး ႀကိဳးပမ္းမႈမွန္သမွ်သည္ အဂတိလိုက္စားမႈ တရား၀င္ရရွိေရး ႀကိဳးပမ္းမႈတစ္ရပ္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေလ့ လာသူမ်ားက ေကာက္ခ်က္ခ်ၾက သည္။

- စီမံကိန္းသစ္မ်ား လုပ္ငန္းသစ္မ်ား ခြင့္ျပဳျခင္းျဖင့္ အဂတိလိုက္စားမႈႏွင့္အတူ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈႏွင့္ ဆက္ စပ္ေသာ ဆိုးက်ဳိးမ်ား ဘယ္အခ်ိန္ အုံႏွင့္က်င္းႏွင့္ ေရာက္ရွိလာမွာကို ေစာင့္စားေနရသည္ ထက္ တင္ျပ လာေသာ စီမံကိန္းသစ္မ်ား ကို ဆုိင္းငံ့ျခင္းေသာ္လည္းေကာင္း ရပ္ဆိုင္းထားျခင္းေသာ္လည္းေကာင္း (ျပည္ သူ႕လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ႀကီးက တင္ျပလာ ေသာ စီမံကိန္းသစ္ ၄၁ ခုအနက္ စီမံကိန္း သစ္ ၄၀ ကို ဆုိင္းငံ့ျခင္းမ်ဳိး) ေဆာင္ရြက္ ခ်က္မ်ားသည္ ျပည္သူအတြက္ သင့္ေလ်ာ္ မွန္ကန္သည္။

- အဂတိလိုက္စားျခင္းသည္ လုပ္ငန္း လြယ္ကူေခ်ာေမြ႕မႈကို အဟန္႔အတား ျဖစ္သည္၊ လုပ္ငန္းအသီးသီး၏ ကုန္က် စရိတ္မ်ားျမင့္တက္ေစသည္။ လိမ္လည္ တင္ျပမႈမ်ား၊ ကြက္ေက်ာ္၊ ႐ိုက္စားမႈမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚ ေစၿပီး လုပ္ငန္းဌာန အသီးသီး၏ ေကာင္းမြန္ေသာပုံရိပ္မ်ား ပ်က္စီးေစလွ်င္ အက်ဳိးဆက္အေနျဖင့္ ေန ရာအႏွံ႔ တြင္ အရည္အေသြး မျပည့္မီသည့္ ဌာနမ်ားကိုသာ ေတြ႕ေနရေတာ့သည္။

- လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈမ်ား၊ မသမာမႈမ်ား၊ ၿခိမ္းေျခာက္ေငြညႇစ္မႈမ်ား ျဖတ္စား လႈပ္စား ႐ိုက္စားမႈမ်ား ေပါမ်ား သည္။ ေငြလံုးေငြရင္း စီမံကိန္းမ်ား (Capital Projects) ဆီသို႔အမ်ားျပည္သူ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ (Public Investment) မ်ားကို လမ္းေၾကာင္းလဲႊေျပာင္း ေပးလိုက္သည့္အတြက္ စီးပြားေရး မသမာမႈမ်ား (Economics Distortion) မ်ားျဖစ္ေပၚေစသည္။

ပညာရွင္မ်ား၏ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ဖံြ႕ ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕၏ လူဦးေရထက္၀က္ခန္႔ သည္ သက္ဆုိင္ရာ အစိုးရ တာ၀န္ရွိ ပုဂိ္ၢဳလ္မ်ားအား အေၾကာင္းေၾကာင္းေသာ အေၾကာင္းေတြႏွင့္အတူ လာဘ္ေပးေနသည္ဟု ဆုိသည္။

- ေတာထေနသည့္ လာဘ္ေပး လာဘ္ယူမႈမ်ားေၾကာင့္ ဌာနအသီးသီး၏ အလားအလာရွိေသာ ျဖစ္ေပၚ တုိးတက္မႈ မ်ားႏွင့္သဟဇာတမျဖစ္ေတာ့ေခ်။ အက်ဳိး ဆက္အေနျဖင့္ အစိုးရ၏ေဆာင္ ရြက္ႏိုင္မႈ အရည္အေသြး မ်ားႏွင့္ အေျခခံအေဆာက္ အအံုမ်ား ေလ်ာ့က်ၿပီး အစိုးရအေပၚတြင္ ရသံုးေငြဆုိင္ရာဖိအားမ်ား (Budgetary Pressures) တုိးပြားေစေၾကာင္း ပညာ ရွင္မ်ားက ခန္႔မွန္းသံုးသပ္ၾကသည္။

- တုိင္းျပည္တြင္ ႏိုင္ငံေရးအားျဖင့္ မတည္ၿငိမ္သည့္ အေျခအေနမ်ဳိး ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနသည့္ အေျခအေနမ်ဳိး သဘာ၀ ေဘးအႏၲရာယ္ တစ္ခုခုကို ဆုိး၀ါးစြာ ႀကံဳေတြ႕ေနရသည့္ က်ဥ္းထဲ က်ပ္ထဲ အေျခအေနမ်ဳိးတြင္ တည္ဆဲ အစိုးရအေန ျဖင့္ ျပည္ပတြင္ တရားမ၀င္ေငြလံုးေငြရင္းမ်ား ၀ွက္ထားဖုိ႔ အခြင့္အလမ္းျဖစ္ေပၚေစ သည္။ ႏိုင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈႏွင့္အတူ စီးပြားေရးတည္ၿငိမ္မႈမရွိခ်ိန္တြင္ အာဏာရွင္ မ်ားအဖုိ႔ ျပည္သူ႕ ဘ႑ာေငြမ်ား မိမိတု႔ိ စိတ္တိုင္းက် လုပ္ပိုင္ခြင့္ရရွိၾကသည္။

လူမႈေရးႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ သက္ေရာက္မႈ

Environmental and Social effects

အက်င့္ပ်က္ျခစားျခင္းသည္ တုိင္းျပည္၏ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို အလြယ္တကူ ထိခိုက္ေစႏိုင္သည္၊ အက်င့္ပ်က္ ျခစားသည့္ ႏိုင္ငံမ်ဳိးတြင္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းသည့္ ဥပေဒျပ႒ာန္း ခ်က္မ်ား တရား၀င္ရွိေသာ္ျငား တာ၀န္ရွိသူ အစိုးရပိုင္းအေနျဖင့္ အလြယ္တကူ ကိုယ္က်ဳိးရွာ လာဘ္ေပး လာဘ္ယူလုပ္ခဲ့ေသာ္ အစစ အက်ဳိးသက္ ေရာက္မႈရွိမည္ မဟုတ္ေခ်။

- အလားတူစြာပင္ အလုပ္သမား မ်ားအတြက္ လူမႈအခြင့္အေရးကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး အလုပ္သမား အစည္း အ႐ံုးသမဂၢမ်ား ဖဲြ႕စည္းေရးႏွင့္ အရြယ္ မေရာက္ေသးသူ ကေလးငယ္မ်ားအား အလုပ္လုပ္ခိုင္း ေစျခင္းမွ ကာကြယ္ေရး စသည့္ဥပေဒမ်ား လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားလည္း အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရွိေတာ့မည္ မဟုတ္ ေၾကာင္းသုေတသီေတြက သံုးသပ္ၾကသည္။

လူနာတစ္ဦး အေရးေပၚလူနာအျဖစ္ ေဆး႐ံုသို႔ ေရာက္လာသည္ႏွင့္ ဂိတ္ေပါက္ တြင္ရွိၾကေသာ လူေပါင္းစံုမွ RK ေတာင္း ၾကသည္။ ၀န္ထမ္းလား လုပ္အားေပးလား နီးစပ္ရာလား မေ၀ခဲြႏိုင္ေသာလူမ်ား ေရာက္ရွိလာၿပီး တြန္းလွည္း ထုိးေပးသည္၊ ေရာက္သည့္ေနရာတြင္ ပိုက္ဆံေတာင္းသည္။ ဓာတ္မွန္႐ိုက္ခမ်ား တရား၀င္ ေပးသြင္း ၿပီးေသာ္လည္း ဓာတ္မွန္၀န္ထမ္းမ်ားက လက္ဖက္ရည္ဖုိးေတာင္းၾကသည္။ အေရးေပၚဌာနတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ “စရိတ္မွ်ေပး” ဓာတ္ခဲြခန္းေဆးခန္းမ်ား သည္ အျခားျပင္ပေဆးခန္း ဓာတ္ခဲြခန္း မ်ားထက္ အရပ္ရပ္ ေစ်းႏႈန္းမ်ား အဆ မတန္ ျမင့္မားသည္။ အစိုးရဌာန၊ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းမ်ားရွိ အိမ္သာေရခ်ဳိးခန္းႏွင့္ ပရိေဘာဂအပါအ၀င္ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား သည္ ညစ္ပတ္စုတ္ျပတ္ေနသည္၊ ေဆး ႐ံုတင္လ်က္ရွိေသာ လူနာမ်ား ထံမွ သန္႔ ရွင္းေရးခ၊ ညအိပ္ေစာင့္သူမ်ားအတြက္ ဧည့္စာရင္းခ၊ ဘာအခ၊ ညာအခမ်ား ေန႔စဥ္ေကာက္ခံ လ်က္ရွိသည္။ ေဆး႐ံု ပတ္၀န္းက်င္၊ ေဆး႐ံု၀င္းအတြင္း ဆိတ္ ၿငိမ္ေအးခ်မ္းရမည့္အစား ဘီယာဆုိင္ အပါအ၀င္ စားေသာက္ဆုိင္မ်ားျဖင့္ စည္ကားလ်က္ရွိသည့္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ညအိပ္ေစာင့္ရမည့္ လူနာရွင္မ်ား မိမိအိမ္မွ အိပ္ရာခင္းအစုရွိသည့္ အိပ္စရာမ်ား ယူေဆာင္ခြင့္မရွိ ညေၾကးေပးၿပီး ငွားရမ္းမွ အိပ္ခြင့္ရွိသည္။