အဂတိလုိက္စား လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ

                                                                      

အာဏာရွင္ အစုိးရ လက္ခုပ္ထဲ ေရာက္ေနသည့္ မီဒီယာသမားမ်ားအတြက္က တုိင္းျပည္အတြက္ အမွန္တရား မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ မရရွိသည္မွာ တန္ဖုိးမျဖတ္ႏုိင္ေသာ ဆုံး႐ႈံးမႈတစ္ရပ္ ျဖစ္သည္ . . .

ပညာရွင္မ်ား၊ သုေတသီမ်ား အထူးျပဳသူမ်ား၊ ေလ့လာသူမ်ား ပါ၀င္သည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ TI, GRECO, ကမၻာ့ဘဏ္ စသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ ကမၻာ့ေပၚတြင္ ““အဂတိ လုိက္စားမႈ” “လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ” မရွိသည့္ ႏုိင္ငံမရွိ သေလာက္ အလြန္တရာ ရွားပါးသည္ဟု ဆုိသည္။ အနည္းႏွင့္အမ်ားေတာ့ “စား” ၾက “၀ါး” ၾကသည္ခ်ည္းပင္ ျဖစ္သည္။ မစားႏုိင္ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားကား ရွိေတာ့ရွိ သည္ သုိ႔ေသာ္ ရွားသည္ဆုိသည့္ အထဲက ျဖစ္မည္ ထင္ပါသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ပညာရွင္ေတြ၊ သုေတသီေတြက အဂတိလုိက္စားမႈသည္ ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ သိပ္ၿပီး ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ မရွိဘဲ ဒီမုိကေရစီ မဟုတ္သည့္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္သာ အျဖစ္မ်ားသည္ဟု ဆုိသည္။ မွန္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ျဖည့္စြက္ ေျပာဖုိ႔လုိမည္ထင္သည္။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ကတည္းက ထုတ္ျပန္သည့္ ႏုိင္ငံတကာ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈအဖြဲ႕ (Transperencey International) က ၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွ စၿပီး ႏွစ္စဥ္ ေဖာ္ျပခ်က္ရွိသည္။ CPI ညႊန္းကိန္းမ်ားကုိ ၾကည့္လွ်င္ ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပါ၀င္ေနသည္ကုိ ေတြ႕ႏုိင္ပါသည္။ အာရွတုိက္တြင္လည္း အာဆီယံအဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ထုိင္း၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား စသည့္ ဒီမုိကေရစီ အေတာ္အတန္ ျဖစ္ထြန္းေနသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားသာမက အိႏိၵယ၊ ပါကစၥတန္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ စသည့္ႏုိင္ငံမ်ား၏ အဂတိလုိက္စားမႈ အေျခအေနမ်ားကုိ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံမ်ား ပီပီ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိစြာ ေဖာ္ျပႏုိင္သည့္အတြက္ CPI အေျခအေနအရ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္ဌာနေတြ ဘယ္ပုဂၢိဳလ္ေတြ အဂတိ လုိက္စားမႈ ျဖစ္ေနသည္ကုိ ေဖာ္ျပသျဖင့္ မိမိတုိ႔ သိရွိရသည္။ ဒီမုိကေရစီ မဟုတ္သည့္ ႏုိင္ငံမ်ား အထူးသျဖင့္ အာဏာရွင္ အစုိးရ လက္ခုပ္ထဲ ေရာက္ေနသည့္ မီဒီယာသမားမ်ား အတြက္က တုိင္းျပည္အတြက္ အမွန္တရားမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ မရရွိသည္မွာ တန္ဖုိး မျဖတ္ႏုိင္ေသာ ဆုံး႐ႈံးမႈ တစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။ …

ဆုိလုိရင္းကေတာ့ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံႀကီး ႏုိင္ငံငယ္ေတြ မွာလည္း အဂတိလုိက္စားမႈ ရွိေနသည္။ ေရးသားခြင့္ ေဖာ္ျပခြင့္ႏွင့္အတူ ေရးႏုိင္သားႏုိင္ ေဖာ္ျပႏုိင္သည့္အတြက္ အထုိက္အေလ်ာက္ ထိန္းေက်ာင္း ႏုိင္သည္ေတာ့ ရွိလာပါသည္။

အဂတိလုိက္စားမႈသည္

၁။ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး မတည္ၿငိမ္ေသာ ႏုိင္ငံမ်ား

၂။ အာဏာသိမ္းမႈ (သုိ႔) အစုိးရအ ေျပာင္းအလဲ မၾကာခဏ ေပၚေပါက္ေလ့ရွိေသာ ႏုိင္ငံမ်ား

၃။ ျပည္တြင္းစစ္ေသာ္လည္းေကာင္း လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡ ေသာ္လည္းေကာင္း အခါအားေလ်ာ္စြာ ေပၚေပါက္ေနသည့္ ႏုိင္ငံမ်ား

၄။ စနစ္တစ္ခုမွ အျခားစနစ္တစ္ခုသုိ႔ လည္းေကာင္း၊ အစုိးရတစ္ရပ္မွ အစုိးရသစ္တစ္ရပ္ဆီသုိ႔ ကူးေျပာင္းေနဆဲ ႏုိင္ငံမ်ား

၅။ ဒီမုိကေရစီစနစ္ မထြန္းကားေသးသည့္ ႏုိင္ငံမ်ား

ယင္းႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အဂတိလုိက္စားမႈသည္ သာမန္ထက္ ျဖစ္႐ုိးျဖစ္စဥ္ထက္ ပုိမ်ားသည္။ အထူးသျဖင့္ Rule of Law “တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈ မရွိလွ်င္ အဂတိလုိက္စားမႈသည္ ႏုိင္ငံႏွင့္အ၀န္း ဖလန္းဖလန္းထေလ့ ရွိေပသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အဂတိလုိက္စားမႈ ျဖစ္ေပၚေစသည့္ အေၾကာင္းရင္း အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ တစ္ထပ္တည္း နီးပါးက်သည့္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ပါ၀င္လ်က္ ရွိသည္။ ေဖာ္ျပသည့္အခ်က္ (၅)ခ်က္သည္ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အျဖစ္အပ်က္မ်ားႏွင့္ ထပ္တူက်လ်က္ ရွိသည္။

အဂတိ လုိက္စားမႈ အမ်ားအျပား ေတာထေနသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပကတိ အေျခအေနကုိ သုံးသပ္ၿပီး စံသတ္မွတ္ ထားေသာ အခ်က္မ်ား ျဖစ္ေလေရာ့သလားဟုပင္ ထင္မွတ္စရာ ျဖစ္ေနသည္။

Transparency International က ႏွစ္စဥ္ ထုတ္ျပန္သည့္ အဂတိလုိက္စားမႈ ညႊန္းကိန္းမ်ား Corruption Parception Index ကုိ ၾကည့္မည္ဆုိလွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အဂတိ လုိက္စားမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အဆင့္ သတ္မွတ္ ခံရသည့္ အေျခအေနကုိ ယခုကဲ့သုိ႔ ႐ႈျမင္ႏုိင္ပါသည္။

ဇယား (၁)

ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၈၆ ႏုိင္ငံတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အဆင့္ ၁၈၀ ေနရာတြင္ ရွိသည္။ TI – CPI ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ညႊန္းကိန္းမ်ား တစ္ေလွ်ာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ မိမိရရွိသည့္ ေနရာအဆင့္တြင္ “တည္ၿငိမ္”လ်က္ ရွိသည္ကုိ ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္သည္။ ေအာက္ဆံုးမွ ေရတြက္လွ်င္ တတိယေနရာကုိ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွစၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တုိင္ ခုိင္ခုိင္မာမာ ရပ္တည္ ႏုိင္ခဲ့သည္။ Somalia, North Korea ႏွင့္ Afghanistan ကဲ့သုိ႔ေသာ ႏုိင္ငံမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ (၁၀) ႏွစ္ နီးပါးေရွ႕၊ ေနာက္၊ အထက္ေအာက္တြင္ ကပ္လ်က္ ရွိေနခြင့္ရသည့္အတြက္ ဂုဏ္ယူ ေက်နပ္ေနၾကမည္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြက္မူကား ကုန္းတြင္းပိတ္ႏုိင္ငံ အခ်ဳိ႕ စုိက္မရ၊ ပ်ဳိးမရတဲ့ ေျမေနရာ မ်ားစြာ ျပဳန္းတီးေနၾက သည့္ ႏုိင္ငံအခ်ဳိ႕ သဘာ၀ အရင္းအျမစ္မ်ား မိမိေလာက္ မႂကြယ္၀သည့္ ႏုိင္ငံမ်ားစသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားအလယ္တြင္ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာၾကာ ရပ္တည္ခဲ့ရာ အေပၚ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ား အဖုိ႔မွာေတာ့ ကမၻာ့အလယ္တြင္ ရွက္စရာ သိမ္ငယ္စရာ ျဖစ္ေနသည္ကုိ ျမန္မာ ျပည္သူေတြ ၿမိဳသိပ္ ေနၾကရသည္။

ကမၻာ့ႏုိင္ငံေပါင္း (၁၈၀) ထဲက အျခားႏုိင္ငံေတြႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္စရာ မလုိပါဘူးလုိ႔ ဆုိခ်င္ဆုိဦးေတာ့ အာဆီယံ ႏုိင္ငံေတြ အပါအ၀င္ အိမ္နီးခ်င္း အာရွႏုိင္ငံအခ်ဳိ႕ရဲ႕ CPI အေျခအေနႏွင့္ ခ်ိန္ထုိးၾကည့္သည့္အခါ ျမန္မာ ႏုိင္ငံရဲ႕ အဂတိလုိက္စားမႈ အေျခအေနကုိ ယခုကဲ့သုိ႔ ေတြ႕ျမင္ရမည္ ျဖစ္ သည္။

ဇယား ၂

အထက္ေဖာ္ျပပါ ဇယား၏ အခင္းအက်င္းတင္ မကပါဘူး၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာ CPI က အဂတိ လုိက္စားမႈ အမ်ားဆုံး (၅) ႏုိင္ငံႏွင့္ အဂတိလုိက္စားမႈ အနည္းဆုံး (၅)ႏုိင္ငံ စာရင္းကုိ ထုတ္ျပန္ပါသည္။

အဂတိလုိက္စားမႈအမ်ားဆုံး (Most corrupt States) (၅) ႏုိင္ငံမွာ ၁။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ (Bangaledesh) ၂။ ခ်ဒ္ (Chad) ၃။ တာ့ခ္မင္နစ္ၥတန္ (Turkmenistan) ၄။ ျမန္မာ (Myanmar) ႏွင့္ ၅။ ေဟတီ (Haiti)ႏုိင္ငံ တုိ႔ ျဖစ္ၾကၿပီး အဂတိ လုိက္စားမႈ အနည္းဆုံး Least Corrupt States (၅)ႏုိင္ငံမွာ ၁။ အုိက္(စ္)လန္ (iceland)၂။ ဖင္လန္ (Finland) ၃။ နယူးဇီလန္ (Newzealand) ၄။ ဒိန္းမတ္ (Denmark) ၅။ စင္ကာပူ (Singapore) ႏုိင္ငံတုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။

အာဆီယံ အပါအ၀င္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ား၏ အဂတိ လုိက္စားမႈႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ

Myanmar With corrupt Countries in Asia

အိမ္နီးခ်င္း အာရွႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ အိႏိၵယ၊ ထုိင္း၊ မေလးရွား၊ အင္ဒုိနီးရွား၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ဖိလစ္ပုိင္၊ ပါကစၥတန္ အစရွိသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ေယဘူယ်အားျဖင့္ ၿခံဳငုံၾကည့္မည္ဆုိလွ်င္ ရဲဌာန၊ တရားေရးဌာန၊ အျမတ္ခြန္ဌာန၊ အေကာက္ခြန္ဌာန၊ ေမာ္ေတာ္ပီကယ္၊ ပညာေရးဌာန စာသင္ေက်ာင္းမ်ား အုိးအိမ္၊ လယ္ယာ ေျမမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးေလာကသည္ အက်င့္ပ်က္ ျခစား လာဘ္လာဘမ်ားျဖင့္ အဂတိ လုိက္စားမႈ က်က္စားရာ ဘူမိနက္သန္ ေနရာမ်ား ျဖစ္ေနရာ ဤသုိ႔ေသာ အာရွႏုိင္ငံမ်ား ကဲ့သုိ႔ပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္လည္း ယင္းေနရာ ဌာနမ်ားသည္ အဂတိလုိက္စား လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ မ်ားသည့္ ေနရာမ်ား ျဖစ္သည္။ အမွန္ေတာ့ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ သည္ အဆုိပါ ေနရာဌာနတင္ မကပါ ၀န္ႀကီးဌာန အားလုံးမွာ အဂတိလုိက္စားမႈေတြ ရွိေနသည္။ အဂတိ လုိက္စားမႈ ေရခ်ိန္ဟာ TI က ေဖာ္ျပသည့္ CPI ညႊန္းကိန္းမ်ားကုိ ၾကည့္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အဂတိလုိက္စားမႈ အေျခအေနသည္ ယွဥ္တြဲ ေဖာ္ျပထားသည္။ အာရွႏုိင္ငံေတြထက္ စာလွ်င္ The Most Corrupt State ဆုိတာကုိ တြက္လုိ႔ရသည္။ အမွန္တကယ္လည္း အဂတိလုိက္စားမႈ အမ်ားဆုံးႏုိင္ငံ ျဖစ္ေနသည္။

အျခားႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ႏုိင္ငံေရးေလာက၌ မဲလိမ္၊ မဲ၀ယ္ စသည့္ အဂတိလုိက္စားမႈမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ ႏုိင္ငံေရး ရံပုံေငြ အလြဲသုံးစား လုပ္ရပ္မ်ား ထင္ရွားသည့္ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ ပါ၀င္သည့္ လိမ္မႈ အ႐ႈတ္ေတာ္ပုံမ်ား ရွိေနသည္။ အမႈေတြ ျဖစ္ေနသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ စသည္ အခ်ိန္မွာပင္ မဲ၀ယ္မႈမ်ား ၾကားေနရသည္။ ႀကိဳတင္မဲဆုိၿပီး ဆႏၵမဲ စတင္သည့္ အခ်ိန္တြင္ သက္ဆုိင္ရာ မဲ႐ုံကုိ ယူေဆာင္လာၿပီး တရား၀င္ တင္ျပထားျခင္း မရွိဘဲ မဲ႐ုံပိတ္ မဲေရတြက္ၿပီး မိမိ႐ႈံးေျခ ေပၚေတာ့မွ “ဘယ္က ဘယ္ကမွန္း မသိသည့္ မဲေတြယူလာၿပီး ႀကိဳတင္မဲ” စာရင္းေပါက္ေအာင္ လုပ္ႀကံတင္ျပသည့္ အျဖစ္ အပ်က္မ်ား သိရွိ ျမင္ေတြ႕ေနရသည္။ ဒီမုိကေရစီ နည္းက်ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနသည့္ အခ်ိန္မ်ဳိးတြင္ ပါတီႀကီးတစ္ခုက ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာ ရွိသည့္ ေက်းရြာ အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ မူလ ေက်းရြာ အမည္ေရွ႕တြင္ မိမိပါတီ၏ အမည္ကုိ ေရွ႕ကတပ္ၿပီး အမည္သစ္တြင္ ေစသတည္းလုိ ဇြတ္အတင္း ကင္ပြန္းတပ္ေပးလ်က္ ရွိသည္မွာလည္း အဂတိလုိက္စားမႈ တစ္ရပ္ျဖစ္ေပသည္။

အျခား ဒီမုိကေရစီ ႏုိင္ငံမ်ား အထူးသျဖင့္ အိမ္နီးခ်င္းမွရွိသည့္ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ေနရာ ေပါင္းစုံေတြမွာ အဂတိလုိက္စားမႈ ပုံစံမ်ဳိးစုံ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ နည္းမ်ဳိးစုံ ရွိေနၾကသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ မွာကဲ့သုိ႔ အဆုိးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားသည္ စာေပကင္ေပတုိင္ ကဲ့သုိ႔ ဌာန မ်ဳိးမရွိေခ်။ စာေပ ကင္ေပတုိင္သည္ အဂတိ လုိက္စားမႈ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈမ်ားတြင္ အလြန္လူသိမ်ားသည့္ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံအခ်ဳိ႕ အထိပါ ပ်ံ႕ႏွံ႔ကုန္သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အေလ့အက်င့္ျဖစ္ေနသည့္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ

ေငြေၾကးေပးျခင္း (သုိ႔) လာဘ္ထုိးျခင္းသည္ လက္ခံသူ၏ စ႐ုိက္အမႈအက်င့္အေပၚ ၾသဇာ သက္ေရာက္ေစရန္ အပ္ႏွင္းျခင္း ျဖစ္သည္။ သည့္ထက္ပုိရွင္း ေအာင္ဆုိရလွ်င္ လာဘ္ထုိးလုိက္ျခင္းေၾကာင့္ လာဘ္ယူသူသည္ လာဘ္ေပးသူ အက်ဳိးအတြက္ လုပ္ေပးရေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။

၁။ သဒၶါေၾကး(သုိ႔) ေဘာက္ဆူး (tip)

အျခား လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈမ်ား ထက္စာလွ်င္ ပမာဏ နည္းေကာင္းနည္းမည္ ျဖစ္သည္။ ေပးသူ၏ ဆႏၵတြင္ ေစတနာ ရွိသေလာက္ ေပးသည့္ အတြက္ သဒၶါေၾကးျဖစ္သည္။ သဒၶါေၾကးအတြက္ လက္ခံသူ ေစာဒက မတက္ႏုိင္ေအာင္ ေပးသူက စီစဥ္မႈေတြ လုပ္ရသည္။
  

    – ေမာင္ျမား

                                                                  ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္